Sokak hayvanlarının tehlike arz ettiği gerekçesiyle toplanmasının yanı sıra ‘ötanazi’ de içeren yasa, çıktıktan sonra da tartışılmaya devam ederken, Arnavutköy Belediyesi’nden gelen imajlar reaksiyonlara yol açmıştı. Yasa çıkmadan evvel de hayvanseverlerin sık sık toplama yapıldığını söylediği belediye gruplarının, köpeğin boynuna geçirdiği yakalama halkası nedeniyle çırpındığı ve nefes almakta zahmet çekerek görüntünün sonunda yere yığıldığı manzaralar tenkit toplamıştı. Hande Yener’in de “Çığlık çığlığa, kamyonete usulsüzce tıktığı o köpekler neredeyse gidip alacağım” diyerek reaksiyon göstermişti. Daha evvel ise mahallelinin maskotu olan ve “Joe”, “Sarı” isimleriyle anılan köpeğin “Güle güle Joe. Joe’nun hali bu” kelamlarıyla götürülmesine mahalleli karşı çıkmıştı. Mahallede yaşayan bir amca “Joe’muzu mahallemize istiyoruz” sözleri sonrası köpek bir istekli tarafından bulunarak getirilmiş, zıplayarak koştuğu anlar görenleri gülümsetmişti.
TÜRKİYE’DE BİR BİRİNCİ: İDARİ YARGI DAVASI AÇILDI
Hayvanseverlerin belediye önünde daha evvel yaptığı “Usulsüzce topladığı ve nereye götürdüğü aşikâr olmayan sokakta yaşayan köpekler için buradayız. Azap ile aldığınız bu hayvanlar nerede? Bu katliam maddesine nazaran bile yaptığınız suç” açıklaması ve son olayın akabinde inşaatı bitmediği belirtilen rehabilitasyon merkezi önünde bir vatandaşın, “Veterinerlik Müdürlüğü’nün bir tane tabelası yok. Hala buradayız, hala içeri alınmadık. Neden çekiniyorlar, içeriyi gezmemize müsaade vermiyorlar?” sitemi sonrası yeni bir gelişme yaşandı. Türkiye’de birinci sefer köpek toplama sürecine dair, iptali ve durdurulmasına yönelik idari yargı davası açıldı.
AVUKAT ODATV’YE ANLATTI: “KALICILIK TEMELİNE NAZARAN İNŞA EDİLMİŞ BARINAK YOK”
Konuyu Odatv’ye açıklayan Avukat Kübra Oktay, belediyelerde var olan rehabilitasyon merkezlerinin “geçici” olması gayesiyle kurulduğunu ve bu nedenle yeni kanunda var olan “kalıcı olarak barınakta tutma” konusunda yetersiz olduğunu belirtti:
“7527 sayılı kanun belediyelere köpekleri toplayıp sahiplendirilinceye kadar kurdukları barınaklarda hapsetmeyi hükmediyor, hayat haklarını ihlal ederek. 5199 sayılı kanunun yönetmeliği, süreksiz bakımevlerinin şartları üzerine hazırlanmış bir yönetmelik. Fakat 7527 sayılı kanuna nazaran kalıcılık temeline nazaran inşa edilmiş hiçbir barınak yok. Tüm barınaklar genelde istasyon halinde ve kısırlaştırma merkezi olarak kullanılan barınaklardı. Kısırlaştır ve yerine bırak. Lakin 7524 sayılı kanun artık köpeklerin sahiplendirilinceye kadar kalıcı olacağına hükmettiği için, ona yönelik yönetmelik de olmadığı için sorun yaşanıyor. Şartlar, müşahede alanları, metrekareler, taban şartlar belirtilmediği ve geçicilik esasına göre kurulu olduğu için bu kanuna nazaran köpeklerin toplanıp barınaklarda tutulması tüzel imkansızlıktır.”
“BARINAĞI OLMAYAN YÜKSEK NÜFUSLU İLÇELER KÖPEK TOPLAYAMAZ”
Öte yandan 25 bin ve üzeri nüfusa sahip olan belediyelerin barınak kurma zaruriliği olduğunu, buna rağmen yalnızca 25 bin nüfusun altındaki ilçelerin, vilayet belediyesi barınağına köpek götürebileceğini hatırlatan Oktay, şimdi barınağı tamamlanmamış büyük nüfuslu belediyelerinin toplama yapmasının türel olmadığını belirtti:
“Barınağı olmayan yüksek nüfuslu ilçelerin köpek toplamaları katiyen hukuka aykıdır. Zira 25 bin nüfusu aşmış olan belediyeler, öteki belediyelere de köpek gönderemez, lakin 25 bin altındakiler gönderebilir. Yüksek nüfusa sahip belediyeler de barınaklarını kurmadığı sürece fiili imkansızlık nedeniyle köpekleri toplayamaz. Kanun 2028’e kadar kurmayı hükmediyor. Kurulmuş bir barınak yoksa o aralıkta toplama yapılmaması gerektiğine dair dava açtık. Şu açıdan değer veriyoruz.”
“KÖPEK TOPLAMA SÜRECİNİN DURDURULMASI İÇİN AÇILAN BİRİNCİ DAVA”
Köpek toplama sürecinin durdurulması için açtıkları davayı anlatan Oktay şunları söyledi:
“Türkiye’de birinci sefer idari bir yargı davası bu bahiste açıldı. Köpek toplama süreçleri bir idari süreçtir. O yüzden bu idari sürecin iptali ve durdurulmasına dair açılan birinci davadır. O yüzden umutluyuz. Hayvan hakları üzerine emsal olabilecek bu kanunun bilimsellikten uzak, hukuktan ayrıksı olduğunu, uygulanabilirliğinin olmadığını daima beyan ettik. Bu dava bu mevzuda emsal olabilecek bir dava.”
“BU ŞARTLARDAKİ BARINAKLARDA HAYVAN TUTULMASI FİZİKÎ VE RUHSAL ŞİDDETE GİRER”
Var olan barınaklardaki şartlara da değinen Oktay, yapılacak yeni barınaklarla ilgili fizikî şartların da tekrar belirlenmesi gerektiğine dikkat çekti:
“Geçici bakımevi temellerine nazaran Tarım ve Orman Bakanlığı asgari koşullar olarak uyuzlu kısmına 50 metrekare, her köpeğe 16 metrekare olarak belirlemiştir. Şu an bir kalıcılık, sahiplendirilinceye kadar ömürlerini barınakta geçireceklerini düşünecek olursak bu bütün şartların değişmesi gereklidir. Şu anda hiçbir bakımevi bu şartları sağlayamamaktadır. Bu idari davalar bu açıdan da ehemmiyet arz ediyor. Bu şartlarda hayvanların yeni çıkan yasa ile barınaklarda tutulması alenen, fizikî ve ruhsal şiddete girer. Refah içerisinde, ekolojik istikrarlarına nazaran yaşamalarına büsbütün terslik teşkil edecektir.”