TROMBOSİT (PLT) NEDİR?
Trombosit ne demek sorusu, kan pulcukları ya da plateletler olarak da bilinen bir cins kan hücresi kümesi olarak yanıtlanabilir. Kemik iliğinde üretilen trombositler, kanda çeşitli kimyasal tepkilerin yürütülmesi için kıymetli vazifeler üstlenir.
Kanın pıhtılaşması, damar hasarlarının onarılması ve yaraların güzelleştirilmesi üzere birçok durumda trombositler, çeşitli formlarda farklılaşarak oluşan travmanın derhal kapatılmasını sağlar. Böylece kan kaybının önüne geçilirken hasar gören dokuların tamiri için gereken ortam hazırlanmış olur.
Trombosit sayısının olağandan daha düşük olması durumunda kan damarları yaralanmaya ve kanamaya yatkın hale geleceğinden yaralanmalarda çok kan kaybı görülebilir, yara uygunlaşması gecikebilir ve kanın pıhtılaşma mühleti uzar.
TROMBOSİT (PLT) OLAĞAN PAHASI NEDİR?
Trombosit sayısı, şahıstan bireye ve günden güne kıymetli farklılıklar gösterebilir. Lakin sağlıklı yetişkin bireylerde ortalama trombosit sayısının 150.000 ile 450.000 hücre/mL aralığında olması beklenir.
Dolayısıyla PLT pahası kaç olmalı sorusu 150 ile 450 bin trombosit ortası olarak yanıtlanabilir. Çeşitli hastalıklar, kullanılan birtakım ilaçlar, yaş, cinsiyet ve gebelik durumu üzere birçok faktör, bu kıymetlerde değişikliklere yol açabilir.
Bu nedenle kan sonuçlarındaki trombosit sayısı bireye has olacak biçimde tabip tarafından değerlendirilmelidir. Kimi durumlarda hududa yakın olan düşüklük ve yükseklikler rastgele bir olumsuzluk teşkil etmez. Fakat bariz trombosit düşüklüğü ve yüksekliği durumunda bu sorunun nedeni kesinlikle araştırılmalıdır.
TROMBOSİT (PLT) DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?
Kan sayımında trombosit pahasının 150.000 hücre/mL’den daha düşük çıkması, kanda PLT düşüklüğü olarak isimlendirilir. Bu durumun bir öbür ismi ise trombositopenidir. Kanda trombosit kıymetinin düşük olmasının altında yatan birçok sıhhat sorunu kelam konusu olabilir.
Trombosit üretiminin azalması, trombosit yıkımının artması, kanın olağandan daha seyreltik olması üzere durumlarda ünite kandaki trombosit sayısı düşeceğinden trombositopeni durumu ortaya çıkabilir.
Bazı hastalıkların yanı sıra kullanılan kimi ilaçlar, beslenme yahut alınan birtakım tedaviler trombosit sayısını düşürücü tesir gösterebilir.
TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ NEDENLERİ
Trombosit düşüklüğü tespit edilen hastalarda bu duruma yol açabilecek pek çok durum kelam mevzusudur. Bunlardan kimileri şu biçimdedir:
-Akut yahut kronik çeşitli hastalıklar
-Gebelik
-Kan nakli
-Sepsis (mikroorganizmaların kan sirkülasyonuna karışması ile görülen kan zehirlenmesi durumu)
-Kullanılan kimi ilaçların yan etkileri
-Folik asit yahut B12 vitamininin eksikliğine bağlı olarak gelişen anemiler
-Aplastik anemi
-İmmünolojik yahut romatolojik hastalıklar
-Çeşitli kanser tipleri (özellikle hematolojik kanserler)
-Uzun vadeli ve çok alkol kullanımı
-Zehirlenme, toksik hususlara yahut radyasyona maruz kalma
-Kemoterapi ve radyoterapi üzere kanser tedavileri
-Kemik iliğine ait hastalıklar
-Viral enfeksiyonlar.
TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ BELİRTİLERİ
Kanda PLT bedelleri düştüğünde bu durum şahısta çeşitli belirtilere neden olabilir. Trombosit bedeli ne kadar düşükse, belirtiler de çoklukla o kadar şiddetli formda hissedilir. Kimi trombositopeni belirtileri şunlardır:
-Vücudun çeşitli bölgelerinde mor, kırmızı yahut kahverengi renge sahip morarma ya da renk değişiklikleri
-Aralıklı olarak gelişen burun ve diş eti kanamaları
-Yara güzelleşmesinin gecikmesi
-Kanın pıhtılaşmasının zorlaşması
-Ciltte kırmızı yahut mor renkli beneklenmeler (Peteşi)
-İdrarda kan görülmesi
-Makattan kan gelmesi, kanlı dışkılama yahut siyah renkli dışkı (melena) görünümü
-Kanlı kusma (Hematemez)
-İç kanamalar
TROMBOSİT (PLT) YÜKSEKLİĞİ NEDİR?
Kanda PLT yüksekliği, trombosit sayısının 450.000 hücre/mL’den daha yüksek olması durumudur.
Trombosit yüksekliği yahut trombositoz olarak isimlendirilen bu durumun gelişiminde trombositopeninin tam aykırısı formda kanda pıhtılaşma eğilimi artar.
Kan hücrelerinin üretimi ve ölçüsünün düzenlenmesi ile bağlantılı olan sistemlerde yahut hormonal istikrarda oluşan meseleler, trombosit üretiminde artışa neden olabilir. Yeniden emsal formda kullanılan kimi ilaçlar yahut şahısta bulunan çeşitli hastalıklar trombosit sayısının yükselmesinde tesirli olabilir.
TROMBOSİT YÜKSEKLİĞİ NEDENLERİ
Trombosit yüksekliği yahut trombositoz durumuna yol açabilecek çeşitli nedenler kelam mevzusudur. Bunlardan kimileri şu biçimdedir:
-Kandaki sıvı oranının düşmesine bağlı olarak trombosit oranının artmış olması (kanın ağırlaşmış olması)
-Fizyolojik olarak trombosit üretiminin fazla olması
-Demir mineralinin yetersizliğine bağlı olarak trombosit üretiminin artması
-Trombosit yıkımında misyon alan dalağın işlevini yitirmesi yahut dalağın splenektomi operasyonuyla alınmış olması
-Kemik iliğinde bulunan tümörler
-İnflamatuar bağırsak hastalıkları
-Romatizmal hastalıklar
-Çeşitli kanser türleri
-Hemoliz (kırmızı kan hücrelerinin yıkımı)
-Kullanılan birtakım ilaçlar.
TROMBOSİT YÜKSEKLİĞİ BELİRTİLERİ
Kanda PLT pahası yüksekliği şahıslarda ekseriyetle rastgele bir belirtiye neden olmaz. Bu nedenle birden fazla durumda kan sayımı sonuçlarında rastlantısal olarak saptanır.
Ciddi bir trombositoz durumu var ise hastada baş dönmesi, baş ağrısı, göğüs ağrısı, görme bozuklukları, el ve ayak şişmesi, uyuşukluk, dalak şişliği ve kaşıntı üzere çeşitli semptomlar ortaya çıkabilir.
Yüksek trombosit sayısına bağlı olarak bedenin çeşitli bölgelerinde pıhtılaşma sorunu meydana gelebileceğinden belirtiler pıhtılaşmanın oluştuğu bölgede ağırlaşır.
Söz konusu pıhtılaşmalar kalp ve beyin damarlarında da meydana gelebileceğinden önemli trombositozlarda kalp krizi ve felç üzere riskler de kelam hususudur. Bu nedenle bariz trombosit yükselmelerinde tıbbi tedavi uygulanması epey değerlidir.